آیا شما هم سوالی دارید؟
لطفا سوالات زیر را بخوانید و اگر نمی توانید پاسخ خود را پیدا کنید ، لطفا سؤال خود را برای ما ارسال کنید ، ما در اسرع وقت به شما پاسخ خواهیم داد.
سوالات متداول قانون جدید چک
در اصلاحیه جدید سال 1397 قانون صدور چک علاوه بر شخص صاحب حساب، وکیل یا نماینده (اعم از مدیر یا سایر نمایندگان شرکت) که اقدام به صدور (امضاء) چک به نیابت از شخص صاحب حساب می‌نمایند، مسؤلیت داشته و مشمول محرومیت های قانونی می گردند.
می‌توانند مراجعه حضوری به شعبه داشته باشند.
می‌توانند به شعبه مراجعه کنند و یا از طریق اپلیکیشن‌های پرداخت عمومی برای دسترسی به سامانه صیاد استفاده کنند.
بله، تا زمان پایان برگ‌های دسته چکهای قدیمی و دریافت دسته چکهای با ظاهر و مندرجات جدید، صدور و وصول چک‌ها به شکل سابق تداوم دارد.
اتباع بیگانه در زمره اشخاص حقیقی تلقی می‌شوند و در ثبت و تأیید و انتقال چک باید کد اتباع را وارد کنند.
ابزار دسترسی به سامانه صیاد برای مشتریان حقوقی، درگاه‌های بانکی (اینترنت بانک و موبایل‌بانک) است. به‌مرور درگاه‌های دیگر نیز اضافه می‌شود. همچنین ثبت و تأیید چکهای مربوط به اشخاص حقوقی، توسط صاحبان امضای مجاز اشخاص مذکور (که وفق اساسنامه و مفاد روزنامه رسمی به این عنوان معرفی شده‌اند) صورت می‌پذیرد.
چکهای قدیمی به شکل سابق می‌توانند کارسازی شوند و در وجه حامل نیز می‌توانند صادر شوند.
از تاریخ اعلام بانک مرکزی، ظهرنویسی چک های کاغذی ممنوع بوده و انتقال چک، مستلزم ثبت در سامانه صیاد خواهد بود.
خیر
بله، ولی مستلزم ثبت صدور، در سامانه صیاد است. (در مورد چکهای با ظاهر و مندرجات جدید)
ابزار دسترسی به سامانه صیاد برای مشتریان حقیقی دارای حساب‌جاری مشترک، درگاه‌های بانکی (اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک) است. به‌مرور درگاه‌های دیگر نیز اضافه می‌شود. همچنین ثبت صدور چکهای مربوط به حساب‌جاری مشترک حقیقی، توسط شخص یا اشخاصی که حسب قرارداد حساب‌جاری، حق امضای چک را دارند، به عمل میآید.
حسب مورد بر عهده صادرکننده (در مقام صدور) و یا دارنده (در مقام انتقال) است.
شامل تمامی چک‌ها با ظاهر و مندرجات جدید که زمان توزیع آن توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود.
بله، با توجه به اطلاق قانون، تمامی عملیات کارت ها را شامل می شود.
ملاک اعتبار و محوریت با اطلاعات سامانه صیاد است و در صورت مغایرت، بانک از پرداخت وجه چک خودداری می‌کند. در ادامه درصورت درخواست دارنده چک، بانک نسبت به صدور گواهی عدم پرداخت اقدام می‌کند.
دریافت چکهای صادره از دسته چکهای جدید، مستلزم ورود به سامانه صیاد و ثبت تأییدیه (تأیید دریافت) توسط گیرنده است.
خیر، این اشخاص مطابق ضوابط ابلاغی بانک مرکزی، اساساً امکان افتتاح حساب جاری نخواهند داشت.
قابلیت ابطال چک با مراجعه به شعب بانک‌ها وجود دارد و در این صورت، اشخاص باید به یکی از شعب بانک صادرکننده دسته‌چک خود مراجعه کنند.
خیر. با توجه به مفاد ماده (21) مکرر قانون صدور چک تا زمان رفع سوء اثر از چک برگشتی، صدور چک جدید، از ناحیه صاحب حساب و امضاکنندگان چک برگشتی مزبور، ممنوع است.
محدودیت ندارد.
در صورت عدم ثبت چک جدید در سامانه صیاد، ذینفع نباید چک را تحویل بگیرد. ذینفع پیش از دریافت برگ چک باید از سامانه صیاد استعلام بگیرد. طبق ماده (21) مکرر، در زمان صدور چک، اطلاعات اساسی شامل هویت دارنده، مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برکه چک، چک می‌بایست توسط صادرکننده در سامانه صیاد ثبت گردد و دارندگان چک، برای انتقال، ملزم به ثبت هویت شخص جدید برای همان شناسه یکتا می‌باشند. لذا چنانچه انتقال چک در سامانه ثبت نگردد، اساساً انتقالی صورت نپذیرفته است.
با تأیید یکی از ذینفعان، چک در وضعیت تائید شده قرار خواهد گرفت. لیکن در صورت تعدد ذینفعان چک، وصول چک می‌بایست با درخواست تمامی ذینفعان به عمل آید؛ مگر اینکه برخی ذینفعان، از سایرین، وکالت یا نمایندگی جهت وصول چک را اخذ نموده باشند.
خیر. در این صورت ذینفع باید از صادرکننده درخواست کند که چک را مجدد به نفع وی ثبت کند.
بله. با مراجعه به شعبه و با در دست داشتن لاشه چک می‌بایست نسبت به لغو ثبت چک اقدام کند.
چکهای ضمانت در گذشته بدون درج تاریخ از افراد گرفته می‌شد. از ابتدای سال ۱۴۰۰ که چکهای طرح جدید وارد بازار می‌شود تمامی این چک‌ها باید در سامانه ثبت شوند (به همراه تاریخ و دیگر اقلام اطلاعاتی)/
درواقع از سال 1400 امکان اخذ چک سفید تاریخ و بعضاً سفید امضا بابت ضمانت وجود نخواهد داشت و باید کلیه فیلدهای چکهای صادره ازجمله چک ضمانت به‌صورت کامل بر روی برگه چک و سامانه صیاد درج شود.
ازلحاظ حقوقی نیز با توجه به اطلاق ماده (6) اصلاحی قانون صدور چک و عدم تفکیک بین چک‌هایی که به‌عنوان ضمانت از مشتریان دریافت می‌شود، با سایر چکهای صیادی، چکهای ضمانتی، مشمول تمامی احکام و ضوابط مربوط به چکهای صیادی می‌باشند.
خیر. ثبت در سیستم کفایت می‌کند. در حقیقت ثبت اطلاعات در سیستم جایگزین پشت‌نویسی می‌شود و با انتقال چک، تغییری در مشخصات و مندرجات برگه چک به وجود نخواهد آمد.
طبق بندهای 17-5 و 17-6 دستورالعمل حساب‌جاری، ازجمله مواردی که باید در قرارداد حساب‌جاری درج شود، تکليف بانک به پرداخت وجه چک از محل موجودي قابل برداشت سایر حساب‌ها (به ترتیب مقرر در بندهای مذکور)، در صورت کافي نبودن موجودي حساب‌جاری صادرکننده است. درواقع در صورت عدم‌تأیید این موضوع توسط مشتری بانک، قرارداد حساب‌جاری منعقد نمی‌شود.
در حال حاضر اجرا می‌شود. به‌محض ارائه چک به بانک و عدم‌کفایت موجودی، گواهی‌نامه عدم پرداخت صادر و درج کد رهگیری بر روی آن صورت می‌پذیرد.
در ماده (4) اصلاحی قانون صدور چک، برای بانک تکلیفی مبنی بر درج فوری کد رهگیری بر روی گواهی‌نامه عدم پرداخت پیش‌بینی شده است. انجام این تکلیف قانونی، از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون اصلاح قانون صدور چک مصوب 13/8/97، برای بانک‌ها الزامی است.
بله. مغایرت اطلاعات نسخه کاغذی با اطلاعات سامانه‌ای چک، از مصادیق اختلاف در مندرجات چک (موضوع ماده 3 قانون صدور چک)، محسوب شده و در صورت درخواست دارنده (وفق مواد 4، 5 و 5 مکرر قانون صدور چک)، منجر به برگشت چک و ثبت سوء اثر در سامانه یکپارچه بانک مرکزی خواهد شد.
اداره اطلاعات بانکی: با توجه به اینکه گواهی عدم پرداخت و رفع سوء اثر آنی است، فلذا کاربر شعبه اقدامات مصرح در قانون را انجام می‌دهد. لیکن در روز آینده هیچ اثری از برگشت و رفع اثر آن در سامانه قابل‌مشاهده نیست.
وفق ماده (3) قانون صدور چک، در صورت مخدوش بودن برگه چک، بانک باید از پرداخت وجه چک خودداری نموده و (حسب ماده 4)، در صورت درخواست دارنده، نسبت به صدور گواهی‌نامه عدم پرداخت (برگشت چک) اقدام نماید.
با توجه به تبصره (2) ماده (5) مکرر قانون صدور چک، چنانچه شخصی به وکالت یا نمایندگی از شخص حقیقی یا حقوقی، اقدام به صدور چک نموده و منجر به برگشت شود، اصولاً اقدامات این ماده، علاوه بر صاحب حساب، نسبت به وکیل یا نماینده نیز اعمال می‌گردد. همچنین، وکیل یا نماینده مذکور، وفق تبصره (2) ماده (21) مکرر، از دریافت دسته‌چک، صدور چک جدید در سامانه صیاد و استفاده از چک موردی به هر صورت (اصالتاً و یا وکالتاً) ممنوع است.
بله. با عنایت به ماده (20) قانون صدور چک، انتقال‌دهنده چک جزء متعهدین و مسئولین پرداخت چک است.
زیر ۱۵ میلیون تومان امکان برداشت نقدی دارد ولی منابع بالای آن الزاماً می‌بایست به‌حساب شخص واریز شود.
طبق ماده (5) مکرر قانون صدور چک، اقدامات و محرومیت‌های مندرج در این ماده (ازجمله افتتاح حساب)، نسبت به صاحب حساب و صادرکننده چک برگشتی اعمال می‌شود. لکن، در قانون یادشده، ممنوعیت برای اشخاص دارای چک برگشتی، جهت افتتاح حساب (و نه دریافت دسته‌چک) به وکالت و به نام شخص دیگری (که فاقد سابقه چک برگشتی رفع سوء اثر نشده است) پیش‌بینی نگردیده و مورد اخیر، به لحاظ حقوقی و قانونی، بلامانع است.
بر اساس ماده (14) قانون صدور چک، انسداد چک، پس از صدور دستور عدم پرداخت توسط صادرکننده، ذینفع یا قائم‌مقام قانونی آن‌ها، امکان‌پذیر است. به‌موجب تبصره (1) همین ماده، ذینفع، شامل کسی که چک به نام او، صادر یا ظهرنویسی شده یا چک به او واگذار گردیده، می‌شود؛ بنابراین، انتقال‌دهندگان چک نیز در چارچوب ماده (14) می‌توانند نسبت به صدور دستور عدم پرداخت، برگشت چک و نیز درخواست انسداد حساب مربوط، اقدام نمایند.
چنانچه موجودی حساب، بر اساس بند "ب" ماده (5) مکرر (به دلیل غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک) مسدود گردد، رفع انسداد، حسب دستور قضایی و یا رفع سوء اثر از چک، بر اساس تبصره (3) ماده (5) (روش‌های شش‌گاه رفع‌سوءاثر چک) قانون صدور چک به عمل خواهد آمد.
چنانچه حساب صادرکننده، در اجرای ماده (14) قانون صدور چک (صادرکننده یا ذینفع یا قائم‌مقام قانونی آن‌ها با تصریح به اینکه چک مفقود یا سرقت یا جعل‌شده یا از طریق کلاه‌برداری یا خیانت‌درامانت یا جرائم دیگری تحصیل شده می‌تواند کتباً دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد)، مسدود شده باشد، حسب تبصره‌های (1) و (2) ماده اخیرالذکر، در صورت انصراف دستوردهنده (دستور عدم پرداخت) یا تعیین تکلیف در مرجع قضایی و یا عدم تسلیم گواهی تقدیم شکایت در مرجع قضایی ظرف مدت یک‌هفته، به بانک، از حساب رفع مسدودی به عمل خواهد آمد.
بله. بر اساس استعلام از سامانه صیاد، مالکیت شخص (ذینفع بودن) وی مشخص می‌شود و همان ملاک عمل خواهد بود. درواقع وصول چک توسط دارنده نهایی که چک در وجه او صادر یا به وی منتقل‌شده یا وکیل یا نماینده او به عمل میآید.
بله. شامل تمام مشتریان است. به‌موجب بند 6-8 دستورالعمل موضوع ماده (6) اصلاحی قانون صدور چک، مصوب 25/9/99 شورای پول و اعتبار، اعطای دسته‌چک به "شخصی که کمتر از 5/4 [هشتاد درصد] از مجموع تعداد برگه‌های آخرین دسته‌چک اعطایی به وی به بانک ارائه و یا در سامانه صیاد ثبت‌شده باشد"، ممنوع است.
نظر به اطلاق مقرره فوق، موضوع لزوم رعایت نصاب 80 درصد مذکور، شامل تمامی اشخاص (صرف‌نظر از اینکه اصولاً مصرف چک بالایی داشته باشند یا خیر) می‌شود.
تحقق هر یک از موارد "ارائه 80 درصد از مجموع تعداد برگه‌های آخرین دسته‌چک به بانک" و یا "ثبت این میزان در سامانه صیاد" کفایت می‌نماید.